با انواع خشک سالی آشنا شویم

خشک سالی از دیدگاه اکولوژی و اقلیم شناسی کشاورزی

از آنجا که اکولوزیست ها با موجودات زنده سروکار دارند خشکسالی نیز در رابطه با شرایط زندگی این موجودات در نظر گرفته می شود. در تعریف خشک سالی از دیدگاه اکولوژی و اقلیم شناسی کشاورزی علاوه بر مقدار بارش توزیع و پراکندگی آن در طول سال نیز اهمیت دارد به این معنی که در مناطقی که زراعت وابسته به ریزش های مستقیم جوی است مانند نواحی مرطوب و نیز نواحی نیمه خشک که زراعت دیمی رواج دارد چنانکه بارندگی در طول دوره ی رویش صورت نگیرد شرایط موقت خشکی هوا یا خشک سالی حاکم گشته است. بطور خلاصه خشکسالی اکولوژیک و کشاورزی یعنی ناکافی بودن رطوبت برای رشد کافی محصول.  خشکسالی علت اصلی کاهش یا تغیرات سالانه ی محصولات کشاورزی در سراسر جهان است که در زیر به بررسی انواع آن می پردازیم . خشکسالی از دیدگاه اکولوژی یا کشاورزی بر دو نوع یا داری دو درجه می باشد:معمولی و کشنده.

چنانکه بارندگی در تمام دوره ی رویش گیاه صورت نگیرد (برای مثال درمورد زراعت های دیمی کشور ما در فصل های پاییز و زمستان و بهار ) ولی کمی ناموزون یا به اندازه ی کافی و نیاز گیاه نباشد به طوری که امکان برداشت محصول وجود داشته باشد اما میزان تولید نسبت به سال های معمولی کمتر باشد این شرایط را خشک سالی معمولی می نامند اما اگر مقدار و توزیع  ریزش های جوی آن چنان نامناسب باشند که محصول قابل برداشت نباشد در این وضعیت خشک سالی کشنده خواهد بود

خشکسالی از دیدگاه هواشناسی

از دیدگاه هواشناسی خشکسالی یعنی کمتر باریدن از میانگین بارش سالانه. برای مثال متوسط بارش سالانه ی شیراز در حدود ۵۰۰ میلی متر است چنانچه بارش سالانه کمتر از این مقدار باشد شرایط خشکسالی حاکم می شود و اگر بیشتر از این مقدار باشد ترسالی یا خوش سالی حادث می گردد. از دیدگاه دانشمندان هواشناسی فرق نمی کند که متوسط بارش سالانه تعیین شده برای یک منطقه در تمتم طول سال توزیع شده باشد یا در یک یا چند فصل یا یک یا چند ماه باریده باشد بلکه مه باریدن آن مقدار متوسط بارش مورد نظر در طول یک سال آبی است.

خشک سالی هیدرولوژیک

در سال های خشک یا با وقوع خشک سالی علاوه بر مساله مقدار و توزیع بارندگی کمبود آب نیز مطرح می شود. یا به عبارت دیگر خشک سالی هیدرولوژیک اتفاق افتاده است. تعریف خشک سالی هیدرولوژِیک نیز از دیدگاه های مختلف متفاوت است.در مواردی که در طول یک سال آبی(از مهر امسال تا مهر سال آینده) مقدار آبی که در یک رودخانه جریان می یابد از مقدار متوسط آن در سال های گذشته کمتر باشد از دیدگاه آب شناسی خشک سالی هیدرولوژیک حاکم گشته است. اگر از میانگین سال های گذشته بیشتر باشد ترسالی یا خوش سالی هیدرولوژیک اتفاق افتاده است حتی اگر آن مقدار آب در یک دوره ی کوتاه مدت جریان داشته باشد. اما یک چنین شرایطی از دیدگاه اکولوژی خشک سالی محسوب می شود زیرا برای استفاده از آب آن رود در منطقه برنامه ریزی کرده و محصولات کشاورزی کاشته شده است. اما اگر در تمام دوره ی زراعت آب در اختیار نباشد به کشاورزی لطمه وارد می شود حتی اگر رودخانه برای فصل یا فصولی از سال پر آب هم بوده باشد(بیش از میانگین سالانه)