دوش هوا چیست؟

دوش هوا

دوش هوا به اتاق‌های ورودی خاصی گفته می‌شود که معمولاً در مکان‌هایی مثل اتاق‌های جراحی قرار دارند که استانداردهای بهداشتی در آن‌ها اهمیت بسیار بالایی دارد. دوش هوا معمولاً بعد از محیطِ پوشیدن روپوش‌ها نصب می‌شود. هدف اصلی استفاده از دوش هوا کاهش ذرات آلوده و جلوگیری از ورود آن‌ها به اتاق بعدی است. دوش هوا این کار انتقال پرفشار هوا به داخل خود انجام می‌دهد. در واقع، در داخل یک دوش هوا چندین دریچه‌ی هوایی قرار دارد که هوا را با سرعتی در حدود ۲۵ الی ۳۰ متر بر ثانیه پرتاب می‌کنند تا این هوا ذرات آلوده را از لباس فرد (یا از سطح جسمی که وارد اتاق می‌شود) جدا کند. این ذرات آلوده ممکن است شامل گرد و خاک، آهک، فیبر و یا سایر مواد مختلف شود. در حقیقت اتاق های دوش هوا تا حد زیادی در این کار موفق هستند و تعداد ذرات هوایی را تا حد چشمگیری کاهش می‌دهند.

هدف از طراحی و کارکرد دوش هوا آن است که به عنوان نوعی دروازه ورودی بین یک اتاق تمیز و دنیای بیرون قرار بگیرند. اگر از آن‌ها به صورت صحیح استفاده شود، تا حد زیادی می توانند جلوی ورود ذرات آلوده به داخل محیط را بگیرند. در واقع با استفاده از دوش هوا امنیت و پاکیزی محیط و محصول خود را تضمین می‌کنید. امروزه استفاده از دوش هوا به خاطر مزایای مختلف و هزینه‌‌ی نسبتاً‌ پایینی که دارند (در مقابل سایر روش‌های پیشگیری) به تناوب مورد استفاده قرار می‌گیرد. دوش هوا عمل «پاکسازی اولیه»‌ را انجام می‌دهد، اگر این مرحله وجود نداشته باشد، سیستم تهویه داخلی محیط باید تمام آلودگی را جذب و دفع کند که در این صورت هم مصرف انرژی و هم هزینه بالاتر خواهد بود.

دوش هوا چطور کار می‌کند؟

در این بخش سعی می‌کنیم نحوه عملکرد دوش هوا را توضیح دهیم. دوش هوا در واقع یک سامانه پرسرعت، کم فشار و بسته است. در واقع، دوش هواجریان هوای پرفشاری را ایجاد می‌کند و آن را به جسم و یا فردی میزند که در درون محفظه قرار دارد. البته ناگفته نماند که این جریان هوا به خود محفظه هم زده می‌شود. این محفظه‌ها معمولاً دو درب دارند که در یک لحظه نمی‌شود هر دوی آن‌ها باز باشند. فرد از یک درب وارد می‌شود، درب‌ها قفل می‌شوند و سپس جریان هوایی به آن‌ها «جریان‌های پر سرعت» می‌گوییم شروع به وزیدن می‌کنند. این جریان‌های هوا به‌خوبی تمام ذرات آلودگی چسبیده به سطح لباس فرد و یا سطح جسم داخل محفظه را به عبارتی خراش داده و تمیز می‌کنند و به سمت دیگر دوش هوا، یعنی منطقه کم فشار می‌فرستند. تمام این فرآیند در حدود ۴ الی ۸ ثانیه انجام می‌شود. سپس حدود ۲ الی ۴ ثانیه دیگر هم باید صبر کنید تا این ذرات آلوده هم از محفظه خارج شوند. درب بعدی که به سمت اتاق تمیز باز می‌شود در این لحظه (پس از اتمام فرآیند)، باز شده و فرد حالا دیگر می‌تواند از دوش هوا خارج شده و وارد اتاق تمیز شود.

دوش‌های هوا کوچک‌تر مخصوص استفاده‌ی یک نفر در هر نوبت هستند، ولی مدل‌های بزرگ‌تری هم وجود دارد که حتی حدود ۴۰-۳۰ نفر در یک نوبت می‌توانند از آن‌ها‌ استفاده کنند.

آیا دوش هوا ارزش هزینه کردن دارد؟

هزینه‌ی تهیه دوش هوادر برابر هزینه‌ای که باید برای تهیه‌ و تجهیز یک اتاق تمیز مدرن پرداخت کنید بسیار ناچیز است. در رشته‌های مختلفی مثل علوم زیستی، بیمارستان‌ها، اتاق‌های عمل، علوم دارویی، میکرو الکترونیک، علوم هوا و فضا و … استفاده از دوش هوا کاملاً ضروری شناخته شده و رایج است.

اگر با چنین مواردی سروکار دارید، حتماً باید در نظر بگیرید که استفاده از دوش هوا حتی اگر بتواند جلوی آلودگی یکی از انواع محصولات شما را بگیرد، پس در واقع شما را از ضرری هنگفت نجات داده است و کاملاً ارزش چنین هزینه‌ای را داشته است.

علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از دوش هوا از لحاظ روانشناختی و ذهنی هم روی کارکنان تاثیر دارد. در واقع کارکنانی که می‌بینند قبل از ورود به محل کار باید از دوش هوا عبور کنند، اهمیت بهداشت محیط کار را بیشتر درک کرده و آن را بیشتر رعایت می‌کنند.