رودخانه های جوی چیست و ارتباط آن با تغییرات آب و هوایی چگونه است ؟
مناطق باریکی از رطوبت هستند که در جو متمرکز هستند. آنها حاوی مقدار قابل توجهی بخار آب هستند ، به همین دلیل می توانند مشکلات زیادی را در مناطق ساحلی ایجاد کنند.رودخانه های جوی بیشترین حمل و نقل افقی بخار آب به خارج از مناطق استوایی را دارند ، معمولاً بین مناطق وسیعی از جریان هوای سطح واگرا. طول آنها معمولاً چندین كیلومتر و عرض صدها كیلومتر است ، بنابراین هر كدام از آنها می توانند مقدار آب بیشتری نسبت به رودخانه آمازون حمل كنند.اگرچه آنها فقط ۱۰٪ از دور کره زمین را پوشش می دهند ، اما نقش بسیار مهمی در اکوسیستم های جهان دارند ، زیرا بیش از ۹۰٪ بخار آب را که از شمال به جنوب منتقل می شود ، نشان می دهند.در حالی که اکثر رودخانه های جوی ضعیف هستند و بنابراین در تأمین بارانی که چاه های آب آشامیدنی مناطقی را که از آن عبور می کنند پر می کند ، مفید هستند ، اما گاهی اوقات مشکلات زیادی ایجاد می کنند. سیل ، رانش زمین ، خسارات مادی و حتی می تواند باعث مرگ افراد و حیوانات شود
در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۱۶ ، یکی از این رودخانه ها خسارت قابل توجهی در جنوب و جنوب شرقی شبه جزیره و بالارس وارد کرد. بیش از ۱۲۰ لیتر در مترمربع فقط در دوازده ساعت در بسیاری از مناطق سقوط کرد و باعث جاری شدن سیل و مرگ سه نفر شد.رودخانه های جوی بخشی از این سیاره هستند. به لطف آنها ، ما در مناطق مختلف مقدار قابل توجهی آب داریم.
رودخانه اتمسفري به محدوده اي با پهناي ۳۰۰ الي ۵۰۰ کيلومتر و طول بيش از هزاران کيلومتر گفته ميشود که همچون ريل يک قطار از سمت جريانات استوايي – اقيانوس با محور جنوب به شمال در اتمسفر به سمت عرضهاي ميانه جغرافيايي به حرکت در مي آيد. اين محدوده حامل جريانات عظيم رطوبت و بخار آب ميباشد که از دالاني که در سوي آن هوا در حال نزول ميباشد گذر ميکند. رودخانه هاي اتمسفري نقش بسزايي در چرخه آب کره زمين ايفا ميکنند و يکي از دلايل اصلي وقوع شرايط نامساعد جوي و يا رخ داد بارش هاي سنگين و حدي بهمراه جاري شدن سيلاب در عرضهاي ميانه جغرافيايي کره زمين ميباشند. تصوير ماهواره اي توده هاي آب و هوايي و نقش رودخانه اتمسفري عظيمي که از سمت خليج گينه در شرق اقيانوس اطلس به سمت ايران و غرب آسيا گسيل و مسبب بارشهاي سنگين در بخشهاي وسيعي از کشور و خصوصا نيمه جنوبي و شرقي کشور خواهد شد.
نتایج مطالعه جدید به سرپرستی ناسا نشان میدهد که تغییرات آب وهوایی احتمالا موجب تشدید وقایع شدید آب وهوایی میشوند که به عنوان رودخانههای جوی در سراسر جهان شناخته میشوند.
نتایج این مطالعه حاکی از آن است که رودخانههای جوی نسبت به آنچه که امروز مشاهده میکنیم، طولانیتر و گستردهتر خواهند شد.رودخانههای جوی دالانهای نسبتا باریکی هستند که عامل انتقال افقی بخارهای آب از نواحی استوایی محسوب میشوند. این گازهای مرطوب معلق در هوا، به طور متوسط ۴۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتر عرض دارند و در کالیفرنیا میتوانند نیمی از بارش سالانه باران را طی مدت۱۰ تا ۱۵ روز از منطقه خارج کنند. در حالی که اکثر رودخانههای جوی شدت زیادی ندارند اما رودخانههای جوی که حاوی مقادیر زیادی بخار آب و بادهای قوی هستند، می توانند منجر به بارندگیهای شدید و سیل شوند.
نتایج این بررسی نشان داد که اگر انتشار گازهای گلخانهای با روند فعلی ادامه یابد، تا پایان قرن بیست و یکم تعداد رودخانههای جوی در جهان حدود ۱۰ درصد کمتر میشوند.داون ولیسراز آزمایشگاه پیشرانش جت کالیفرنیا اظهار کرد: رودخانههای جوی به طور متوسط حدود ۲۵ درصد گستردهتر و طولانیتر خواهند شد و بارانهای سنگین و بادهای شدید حدود ۵۰ درصد افزایش خواهند یافت.
نتایج همچنین نشان میدهد که فراوانی شدیدترین طوفانهای رودخانههای جوی، تقریبا دو برابر شده است. با این حال رودخانههای جوی نیرومند در مناطق ساحلی میتوانند سیلهای فاجعهبار ایجاد کنند.تصاویر ماهوارهای حاکی از آن است که رودخانههای جوی در اوایل سال ۲۰۱۷ باعث سیلهای شدیدی شدهاند. مطالعات تغییر آب وهوا روی رودخانههای جوی تا امروز در دو منطقه غرب امریکا و اروپا محدود شده است.محققان بهطور معمول روشهای مختلفی برای شناسایی رودخانههای جوی و مدلهای مختلف تغییرات آب وهوایی به کار میگیرند که نتایج قابل مقایسه با یکدیگر نیستند.این تیم تلاش کرد روشی ساده و جهانی برای ارزیابی اثرات تغییرات آب وهوایی بر طوفانهای رودخانهای جوی ارائه دهد. ارتباط مستقیمی بین میزان گرم شدن، فرکانس و شدت رودخانههای جوی وجود دارد.این بررسی با عنوان تحلیل جهانی تغییرات آبوهوایی و رودخانههای جهانی، در نشریه Geophysical Research Letters ارائه شده است.