پیش بینی های هواشناسی می توانند کاربردهای مختلفی در عرصه های محیط زیست، کشاورزی و جنگل داری داشته باشند اما شاید بتوان گفت بی هیچ تردیدی یکی از مهمترین بخشهایی که می تواند تحت تاثیر شرایط آب و هوایی قرار گیرد، سلامت انسان است. در حقیقت یک سری از تبادلات و واکنشها میان انسان و هوا وجود دارد که می توانند در انسان منجر به بروز ناهنجاریهای رفتاری و بیماری و یا برعکس ایجاد یک حس سلامتی کامل شوند.
نخستین بار “بارون مونتسکیو” نویسنده فرانسوی علوم اجتماعی و اقتصادی در کتابی با عنوان “روح قوانین” که در سال ۱۷۴۸ منتشر کرد، تئوری ای را در خصوص تاثیرات تغییرات آب و هوایی بر سیستم عصبی انسان مطرح کرد که برپایه نتایج ۲۰ سال تحقیقات استوار شده بود و به بررسی ارتباط رفتارهای انسان از یک طرف و رفتارهای جوی و آب و هوایی از طرف دیگر می پرداخت. به اعتقاد این نویسنده رفتار ساکنان بعضی از کشورهای حاشیه دریای مدیترانه با هنرهای تجسمی و رفتارهای احساسی سازگار شده است. این درحالی است که انگلیسیها و تمام مردم ساکن سرزمینهای شمالی اغلب نسبت به احساسات پرشور بی تفاوت هستند.
بعدها بسیاری از قضات و قانونگذاران به تئوری تاثیرات آب و هوا بر سیستم عصبی انسان که مونتسکیو در کتاب خود به آن پرداخته بود ایمان آوردند و در خصوص بسیاری از جرائم رایج در کشورهای سردسیر را براساس این تئوری توضیح دادند. برای مثال در قانون اتریش، “فوهن”، باد گرمی که از رشته کوههای آلپ جریان می یابد و دمای هوا را در کمتر از چند ساعت ۱۰ درجه افزایش می دهد می تواند سیستم عصبی را همانند یک شوک الکتریکی مثبت نرم و ملایم کند. همچنین بادهایی وجود دارند که موجب افزایش استرس و حوادث سنگین روحی و حتی ارتکاب به قتل می شوند.
از سویی دیگر،”اف بی آی” با استفاده از این تئوری، شرایط آب و هوایی را در ۱۱ موقعیتی که می توانند منجر به بروز جنایت شوند فهرست بندی کرد. براساس این فهرست بادهای قوی و خشک که در نواحی اسپانیا، ایتالیا، اتریش، سوئیس، فرانسه و کوههای روشوز می وزند افزایش ذرات باردار مثبت را در هوا می پراکنند و مسئول حالتهای روحی زودرنجی، غم و افسردگی در انسانهای حساس تر می شوند. برخی از دانشمندان مثل “و. جی. ماندر” (W.J. Maunder) بر ارتباط میان موقعیتهای گرم و مرطوب و شورشها و انوع نژاد پرستی در آمریکا تاکید کرده است. این درحالی است که براساس این تحقیقات، باران، روح را آرام می کند.
این رفتارهای عجیب انسان تنها بعضی از آسیبهایی است که امروزه از ارتباط میان این مخلوق دو پا و شرایط آب و هوایی می شناسیم. در حقیقت نه تنها سیستم عصبی بلکه سیستم گردش خون، دستگاه تنفسی، سیستم گفتاری و آسیبهای جسمی نیز از این تاثیرات بی بهره نیستند. به همین علت دانشمندان علمی را با عنوان “هواشناسی زیستی” بنیان نهادند که به مطالعه واکنشهای میان پدیده های جوی و ارگانیسمهای زنده شامل گیاهان، حیوانات و انسان می پردازد. در حقیقت این علم که به بررسی روابطی می پردازد که در یک دوره زمانی طولانی میان حوادث جوی و ارگانیسمهای زنده اتفاق می افتد و می تواند از جنبه های فیزیولوژیکی، تشخیص بیماری، آسیبهای قابل پیشگیری و روشهای درمانی مطالعه شوند.
حسین بهزادی کریمی
