روز جهانی ماه Moon Day هر سال به‌عنوان یادواره‌ای بر نخستین گام گذاشتن بشر روی ماه در بیستم جولای برگزار می‌شود و شعار آن در سال جاری «روشن کردن سایه‌ها» تعیین شده است.
زمانی که نیل آرمسترانگ روی سطح ماه فرود آمد و جمله معروف خود «این یک گام کوچک برای انسان و یک جهش بزرگ برای بشر است» را به زبان آورد، به نظر می‌رسید که همه ملت‌های روی زمین نفس راحتی کشیدند، چراکه بشر برای هزاران سال تنها به نگاه کردن این قمر تابان بسنده، به منشأ آن اندیشیده و درباره آن افسانه‌سازی کرده بود.
روز جهانی ماه نه تنها این فرود تاریخی در بیستم جولای ۱۹۶۹ را جشن می‌گیرد، بلکه یادآور فرازونشیب‌های است که متخصصان در اجرای این برنامه فضایی متحمل شدند. فرود روی ماه گام بزرگی برای بشریت و درک وی از قلمرو بزرگی بود که در آن زندگی می‌کند. هدف اساسی این روز نیز به رسمیت شناختن ورود انسان به ماه و افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت همکاری بین‌المللی است.
تاریخ روز جهانی ماه ۱۴۰۳
روز جهانی ماه هر سال در بیستم جولای مصادف با سی‌ام تیر ۱۴۰۳ برگزار می‌شود. این تاریخ به‌عنوان روز اکتشافات فضایی Space Exploration Day نیز نام‌گذاری شده است.
تاریخچه روز جهانی ماه
فضانوردان آمریکایی نیل آرمسترانگ و ادوین باز آلدرین نخستین انسان‌های تاریخ هستند که در بیستم جولای ۱۹۶۹ روی ماه فرود آمدند. مأموریت بزرگ آپولو ۱۱ چند سال پس از اعلام هدف ملی توسط رئیس‌جمهور ایالات متحده، جان اف کندی، با عنوان مردی به سوی ماه تا پایان دهه ۱۹۶۰ انجام شد.
ایده فرستادن فضانوردان به ماه در سال ۱۹۶۱ شکل گرفت که رئیس‌جمهور آمریکا کشور را به قدم گذاشتن انسان روی ماه و بازگشت سالم وی تا پایان دهه متعهد کرد. این پیشنهاد از آن جهت مورد استقبال واقع شد که آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی در پیشرفت در زمینه اکتشافات فضایی در جنگ سرد سختی بودند.
نخستین تصاویر از سطح ماه در سال ۱۹۶۴ توسط کاوشگر بدون سرنشین ناسا، رنجر ۷، به زمین ارسال شد و نخستین مأموریت آپولو بدون سرنشین توسط سازمان ملی هوانوردی و فضایی ناسا، پس از پنج سال تلاش و کار سخت توسط تیم بین‌المللی مهندسین و دانشمندان آن آغاز شد و به‌عنوان مرحله آزمایشی برای انعطاف‌پذیری ساختاری فضاپیمای پرتاب‌شده عمل کرد.
در سال ۱۹۶۸ آپولو ۸ ناسا به‌عنوان نخستین پرواز سرنشین‌دار، ۱۰ بار به دور ماه چرخید و در نهایت ساعت ۹:۳۲ صبح شانزدهم جولای ۱۹۶۹، تمام جهان شاهد برخاستن آپولو ۱۱ با سه فضانورد «نیل آرمسترانگ، ادوین باز آلدرین و مایکل کالینز» از مرکز فضایی کندی بود.
نیل آرمسترانگ فرمانده این مأموریت بود و فضاپیما پس از سه روز، در نوزدهم جولای وارد مدار ماه شد. روز بعد ماژول قمری با نام مستعار عقاب از ماژول فرماندهی که کالینز در آن بود، جدا شد. فرمانده عملیات در حالی پا روی سطح ماه گذاشت که تک‌تک لحظات پیشروی او با یک دوربین تلویزیونی متصل به ماژول ثبت می‌شد و سیگنال‌هایی را به زمین ارسال می‌کرد؛ جایی که جهان با نفس‌های در سینه حبس‌شده به تماشا نشسته بود.
آرمسترانگ در ساعت ۱۰:۵۶ بعدازظهر به وقت شرق ایالات‌متحده روی سطح پودری ماه قدم گذاشت و کلمات نمادین خود را به زبان آورد:
«این یک قدم کوچک برای انسان و یک جهش عظیم برای بشریت است.»
آلدرین ۱۹ دقیقه بعد از او پا روی سطح ماه گذاشت. دو فضانورد پس از نصب پرچم آمریکا و عکس گرفتن، شب را در ماژول قمر گذراندند و ساعت ۱:۴۵ بعد از ظهر بیست‌ویکم جولای، به سمت ماژول فرماندهی حرکت کردند. حدود چهار ساعت بعد با موفقیت دوباره به آن ملحق شدند و ساعت ۱۲:۵۶ بیست‌ودوم جولای ۱۹۶۹ سفر بازگشت به زمین را آغاز کردند. آپولو ۱۱ در بیست‌وچهارم جولای ساعت ۱۲:۵۰ بعد از ظهر در اقیانوس آرام فرود آمد.
پرچم نایلونی نصب‌شده روی ماه که برای تحمل شرایط سخت فضا طراحی نشده بود، در حال حاضر تا حدودی از هم پاشیده است.
شعار روز جهانی ماه ۲۰۲۴
شعار روز جهانی ماه ۲۰۲۴ «روشن کردن سایه‌ها» Enlightening the Shadows تعیین شده است و هدف آن افزایش آگاهی جمعیت در مورد این واقعیت است که پیشروی اکتشاف منطقی ماه بسیار حیاتی به‌نظر می‌رسد.
