میزان بارش ها کشور در سال جاری هر چند به نسبت بهتر از سال های گذشته به نظر می رسید اما هنوز کمبود منابع زیرزمینی جبران نشده است. بنابراین لزوم صرفه جویی در مصرف آب در همه بخش ها بسیار مهم و اساسی است. کارشناسان می گویند بارشها در تابستان آنچنان زیاد نخواهد بود اما در پاییز سال جاری بارش های قابل قبول و نرمالی پیش بینی می شود.
کاهش ۲۴ درصدی بارشها در کشور در بهار امسال/ خرداد امسال به ظاهر ماه پربارشی بود
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور درباره وضعیت بارش‌های بهاری در سال جاری به همشهری‌آنلاین توضیح می‌دهد: از اول بهار امسال تاکنون (تا صبح ۱۰ خرداد) ۴۷ میلیمتر بارندگی در کشور دریافت شده است. مجموع بارشها به صورت نرمال یعنی میانگین بلندمدت در ۳۰ سال گذشته، ۶۲ میلیمتر بوده است و این یعنی بارندگی‌ها ۱۵ میلیمتر کمتر شده است. اگر ۱۵ را تقسیم بر ۶۲ کنیم، می‌شود ۲۴ درصد؛ یعنی بارش‌های دریافتی در کشورمان طی بهار سال جاری ۲۴ درصد از میانگین بلندمدت یا نرمال پایین‌تر بوده است. به عبارت روشن‌تر، بارندگی‌ها در کشور یک‌چهارم شده است. بنابراین ما امسال بهار نسبتا خشکی داشتیم. البته این می‌تواند در هر استانی متفاوت باشد اما من میانگین کشوری را اعلام کردم.
دکتر وظیفه درباره میزان بارندگی در بهار سال گذشته هم توضیح می‌دهد: وضعیت بارشها در بهار سال گذشته (۱۴۰۱) هم خراب بود. چون کم‌بارشی داشتیم. بهار پارسال به خصوص فروردین بارشها در کشور خیلی بد بود. همان‌طور که فروردین امسال بد بود. اردیبهشت پارسال شرایط بارندگی خیلی مناسب‌تر بود. به طوری که بخشی از کم‌بارشی‌های فروردین را هم جبران کرد. ولی هر سال در فروردین‌ماه میزان بارشها قابل ملاحظه است. یعنی میزان بارشها در فروردین تقریبا ۲ برابر اردیبهشت و بارش‌های اردیبهشت هم ۲ برابر خرداد است. کلا فروردین‌ها در کشور ما، پربارش‌ترین ماه سال است.
این کارشناس می‌گوید: خرداد امسال به ظاهر ماه پربارشی بود اما این طور نیست. چون خرداد جزو ماه‌های بارش‌دار کشور ما نیست. کل بارشها در خرداد امسال ۶.۲ میلیمتر بوده و میانگین بلندمدت خرداد ۵ میلیمتر است. یعنی تنها یک میلیمتر در متوسط کشور بیشتر شده است.
به گفته دکتر وظیفه، خرداد، ماه بارندگی مهمی در کشور نیست. چون اولا که تنها یک میلیمتر در این ماه بارش بیشتری دریافت کردیم که عدد بزرگی نیست که کم‌بارشیِ کل سال را تقلیل بدهد. دوم این که در خردادماه، فقط بخش‌های شمالی کشور به صورت ملموس بارندگی دارند و بخش‌های جنوبی کشور فاقد بارندگی هستند. مگر بخشی از دامنه‌های زاگرس، جنوب کرمان، بخش‌هایی از استان فارس، به اضافه بخش‌های جنوبی استان سیستان و بلوچستان. بقیه نقاط کشور مثل خوزستان و ایلام و حتی کرمانشاه در خرداد بارندگی قابل ملاحظه‌ای ندارند.
تابستان امسال گرم‌تر از سال‌های قبل/ وقوع ال‌نینو در جهان تا ۴ سال آینده!
این مسئول با بیان این که تابستان امسال گرم‌تر از سال‌های قبل است، می‌گوید: دمای هوا از اول سال آبی جاری (مهرماه) تاکنون حدود یک درجه بیشتر از حد نرمال بوده است. زمستان پارسال تقریبا شرایط نرمال بود، پاییز به شدت گرم بود، بهار امسال ۱.۵ درجه گرم‌تر بوده و سرجمع از اول سال آبی جاری تا الان یک درجه متوسط کشور بیش از نرم بوده است.
به گفته دکتر وظیفه، تابستان گرم‌تر فقط مختص ایران نیست و طبق گزارش سازمان جهانی هواشناسی، انتظار می‌رود گرم‌ترین سال‌هایی که زمین تاکنون به خود دیده، طی ۴ تا ۵ سال آینده رخ دهد. این موضوع از همین امسال شروع شده و گرمای بی‌سابقه‌ای را در جنوب شرق آسیا، هند، پاکستان، بنگلادش و کامبوج شاهدیم.
این کارشناس می‌گوید: طی ۳ – ۴ سال آینده که انتظار می‌رود شرایط ال‌نینو (El Nino) در زمین حاکم شود، دمای متوسط کره زمین از دمای نرمال گرم‌تر یا بالاتر شود. ضمن این که بالاترین دمای رکوردیِ مشاهده‌شده زمین در شرایط سوپر ال‌نینو یا ال‌نینوی بسیار قوی در سال ۲۰۱۶ مشاهده شد که انتظار می‌رود و احتمالش هست که طی ۴ تا ۵ سال آینده این رکورد شکسته شود. ال‌نینو، یک رویداد اقلیمی – گرمایشیِ بزرگ است که بر اثر تغییراتی در اقیانوس آرام ایجاد می‌شود و منجر به ناهنجاری‌های بزرگِ آب و هوایی مثل سیلاب‌های ناگهانی در بسیاری از نقاط جهان می‌شود.
میزان بارندگی در ۱۴ استان کمتر از حد نرمال
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور به کاهش میزان بارندگی در کشور در سال آبی جاری اشاره می‌کند و می‌گوید: در کل سال آبی جاری یعنی از اول مهرماه ۱۴۰۱ تا الان به طور متوسط ۱۷۹ میلیمتر بارندگی در کشور دریافت شده که مقدار نرمال ۲۲۳ میلیمتر است. یعنی ما در سال آبی جاری ۲۰ درصد پایین‌تر از حد نرمال، بارندگی داشته‌ایم و یک‌پنجم بارشها را در این بازه دریافت نکرده‌ایم.
دکتر وظیفه با بیان این که عدد گفته‌شده، میانگین کشوری است، ادامه می‌دهد: در برخی از استان‌ها این کم‌بارشی یا مقدار منفی بارش خیلی قابل ملاحظه است. مثلا استان خراسان رضوی منفی ۵۳ درصد بارش داشته است. این در حالی است که میانگین کشوری منفی ۲۰ درصد است. یعنی در خراسان رضوی بیشتر از نصف بارشی که باید می‌بارید، نباریده است.
او درباره وضعیت بارشها در استان تهران می‌گوید: میزان بارندگی در استان تهران هم سال آبی جاری منفی ۴۴ درصد است. یعنی این استان تقریبا نصف بارش‌های همیشگیِ خود را دریافت کرده است. استانی که سالانه ۲۸۰ میلیمتر بارندگی دریافت می‌کند، الان تنها ۱۵۷ میلیمتر بارش دریافت کرده است! استان تهران تا این موقع از سال باید ۲۵۸ میلیمتر می‌گرفت و این یعنی ۱۰۱ میلیمتر از مقدار نرمالش کمتر دریافت کرده است که می‌شود دقیقا ۳۹ درصد. یک هفته پیش حدود منفی ۴۴ درصد بود که این هفته حدود ۵ درصد رشد کرده که دلیلش بارش‌های چند روز گذشته است. پارسال هم تهران همین شرایط را داشت و در چنین روزی ۱۵۲ میلیمتر بارش دریافت کرد. امسال تنها ۵ میلیمتر بهتر از پارسال است.
به گفته رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، بارندگی در استان‌های مرکزی ایران مثل مرکزی، همدان، قم، و همچنین تهران، سمنان، خراسان رضوی، قزوین، آذربایجان شرقی، بخش‌های شمالی آذربایجان غربی، اردبیل، خراسان شمالی، هر ۳ استان ساحلی ما یعنی گیلان و مازندران و گلستان زیر نُرم است. مثلا میزان بارندگی در مازندران ۲۶ درصد منفی است، در گلستان ۲۹ درصد کمتر از نرم است، در قزوین ۴۹ درصد زیر نرم است، در گیلان ۲۵ درصد منفی است.
