از تولید اکسیژن تا جذب اثرات گلخانه ای توسط اقیانوس ها
۷۰ درصد سطح زمین كره زمین را آب فرا گرفته است كه ۵۰ درصد اكسیژن مورد نیاز انسان و موجودات زنده را با فعالیت فیتوپلانگتون ها تولید می كند. بشر بعد از جنگ جهانی دوم به این نتیجه رسید كه برای برقراری صلح و آرامش فقط سیاست و اقتصاد كافی نیست بلكه علم و حفظ محیط زیست هم از اهمیت زیادی برخوردار است.در این راه آب یكی از مولفه های اساسی حیات مطرح شد از این رو در صدد حفظ ان برآمد و از آنجا كه در منظومه شمسی فقط یك سیاره وجود دارد كه شرایط زیست بشر در آن فراهم است، از این رو در صدد حفاظت از آن برآمد هرچند در بسیاری موارد توسعه صنعت موجب تخریب محیط زیست شد.معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم تحقیقات و فناوری گفت: شاید در برخی موارد لجبازی انسان موجب تخریب محیط زیست شد اما قطعا در بیشتر موارد این عدم آگاهی بود كه تخریب به همراه داشت كه نیاز به فرهنگ سازی دارد.
سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۸ روز ۸ ژوئن برابر با ۱۸ خرداد را روز جهانی دریاها و اقیانوس ها نامگذاری كرده است.در نيم قرن گذشته اقيانوس ها بيش از ۹۳ درصد از گرماي اضافي توليد شده به واسطه اثر گلخانه اي را جذب كرده اند. اقيانوس ها زيستگاه اكثر گونه هاي ساكن كره زمين هستند و بيش از ۶۰ درصد خدمات اكوسيستمي مورد نياز بشر براي ادامه حيات از جمله توليد حجم زيادي از اكسيژن مورد نياز و تنظيمات اقليمي را بر عهده دارند.
مديركل يونسكو تصريح كرد: تاثير اين اتفاق ناگوار بر محيط زيست دريايي بيش از ماهيگيري بي رويه و آلودگي ناشي از مواد زايد پلاستيكي است كه به ميزان يك كاميون در دقيقه در اقيانوس ها تخليه شده و وارد چرخه غذايي ما مي شوند.وي عنوان كرد: بخشي از اين مواد زائد در مناطقي از اقيانوس كه «جاير» نام داشته و در اثر جريان هاي اقيانوسي چرخشي ايجاد مي شوند، متمركز است.
مديركل يونسكو بيان داشت: با اين همه مبارزه با اين چالش ها امكانپذير است با متوقف كردن تخريب و تعريف نظام مديريتي مناسب براي بوم سازگان هاي دريايي و اجرايي كردن آن مي توان محيط زيست دريايي را از فشارهاي ناشي از فعاليت انساني در امان داشت و توان مقابله با بلايا را افزايش داد.
آزوله گفت: در ۵ دسامبر ۲۰۱۷ مجمع عمومي سازمان ملل به منظور ترغيب همكاري هاي علمي براي رويارويي با چالش هاي ياد شده دهه اي را به عنوان «دهه علوم اقيانوسي براي توسعه پايدار» (۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰) اعلام كرد.وي افزود: مسئوليت و هماهنگي هاي مربوط به اجرا و برنامه ريزي اين دهه بر عهده كميسيون بين دولتي اقيانوس شناسي يونسكو گذاشته شده است.
مديركل يونسكو اضافه كرد: در راستاي اهداف مرتبط با حفظ و استفاده پايدار از اقيانوس ها اين دهه فرصت مغتنمي است تا تمام ذينفعان به منظور انجام پژوهش هاي مشترك و نوآوري مبتني بر فناوري بسيج شوند كه مي تواند منجر به شناخت بهتري از عوامل منفي تاثيرگذار بر اقيانوس ها و آثار مخرب آنها شود و راه حل هاي مناسب براي مقابله با چالش ها را فراهم كند.
آزوله ادامه داد: تحقق اين اهداف نيازمند سرمايه گذاري مناسب و استاندارد است، بر مبناي گزارش جهاني علوم اقيانوسي در سال ۲۰۱۷، ۴.۵ درصد از بودجه عمومي جهان به علوم طبيعي اختصاص يافته است.
وي يادآور شد: نبايد اجازه دهيم اين وضعيت ادامه يابد هيچ كشوري به تنهايي قادر به اندازه گيري تغييرات اقيانوسي و يا پاكسازي و حفاظت از اقيانوس ها نيست.مديركل يونسكو تاكيد كرد: از طريق همكاري هاي بين المللي، انتقال فناوري و به اشتراك گذاري دانش مي توان در جهت تدوين سياست هاي دوستدار محيط زيست گام برداشت و بدين ترتيب پيشرفت پايدار اقيانوس محور را ترويج كرد.
آزوله گفت: در روز جهاني درياها و اقيانوس ها يونسكو از كشورهاي عضو، جامعه علمي، جامعه مدني و بخش خصوصي دعوت مي كند تا به منظور تحقق اهداف ياد شده همكاري كنند.شعار امسال روز جهاني درياها و اقيانوس ها «درياها و اقيانوس هايمان را پاك كنيم» با تمركز بر جلوگيري از آلودگي ناشي از پلاستيك ها و يافتن راه حل هايي براي داشتن درياهاي سالم انتخاب شده بود.
همچنين در پايان اين مراسم بيانيه روز جهاني درياها و اقيانوس ها قرائت و به اقدامات فوري براي مديريت توليد، مصرف و بازيافت ظروف پلاستيكي به ويژه ظروف پلاستيكي يك بار مصرف با هدف كاهش فشار ناشي از پديده هاي مخرب درياها واقيانوس ها توسط نهادهاي سياست گذار كشور، دستگاه هاي اجرايي و شهرداري هاي شهرهاي ساحلي تاكيد شد.
وضع ماليات مضاعف بر توليد و مصرف پلاستيك ها به ويژه پلاستيك هاي يك بار مصرف، اعمال محدوديت در فروش ظروف يك بار مصرف پلاستيكي در شهرهاي ساحلي شمال و جنوب كشور، جايگزيني مواد زيست تخريب پذير به جاي ظروف پلاستيك تجزيه ناپذير در سطح دستگاه هاي دولتي، توسعه زيرساخت ها به منظور بازيافت زباله هاي پلاستيكي به ويژه در شهرهاي شمالي و جنوبي كشور و حمايت از پژوهش هاي مربوط به مدلسازي پلاستيك ها و ميكروپلاستيك ها در درياهاي ايران به منظور تعيين نقاطي با حداكثر آلودگي برخي از اقدامات پيشنهادي در اين بيانيه است.