در ایران دره‌ها و تنگه‌های بسیار زیبایی وجود دارد که طبیعتی شگفت انگیز را در دل خود دارد. دره شمخال نیز یکی از این دره‌های بسیار زیبا می‌باشد که با مسیر پر پیچ و خم و پوشش گیاهی خاصش آن را بسیار چشم نواز و زیبا کرده است.
شمخال به کردی کرمانجی نام یک تفنگ قدیمی و دست‌ساز است. در زبان کردی ضرب‌المثلی وجود دارد که می گوید: ” مگر تیر شمخال بهت خورده است”، این ضرب‌المثل را برای افرادی به کار می‌برند که برای مسائلی ناچیز بسیار شکفه و ناله می‌کنند. نام این دره پر پیچ و خم و زیبا از روستایی در نزدیکی آن واقع در کوهپایه‌های این کوه گرفته شده است.
دره شمخال در فاصله ۲۵ کیلومتری جنوب مرز ترکمنستان و شهر مرزی باجگیران در استان خراسان رضوی قرار گرفته و با بزرگترین شهر نزدیک آن که قوچان می‌باشد ۸۰ کیلومتر فاصله دارد.
طول این دره در حدود ۱۸ کیلومتر بوده و دیواره‌های کوه‌های اطراف آن تا ۲۰۰ متر ارتفاع دارد و این رودخانه در نهایت به شالیزارهای انتهای مسیر ریخته و آنها را سیراب می کند. در مسیر راهپیمایی این دره شما می توانید درختان گردوی جنگلی با قدمت چندین صدسال را مشاهده نمایید.
دره شمخال از به هم پیوستن رودهای شارک، قرچه، دربادام، شمخال و همچنین اضافه شدن چشمه‌هایی که از این کوه‌ها نشات می‌گیرد به وجود آمده است. در ابتدای این مسیر پرپیچ و خم زیبا آب و پوشش گیاهی زیادی وجود ندارد ولی در ادامه با پیوستن چشمه‌ها، آب افزایش پیدا کرده و رود فصلی به نام دوآبی به وجود می‌آید و در ادامه رود دربادام به آن پیوسته بنابراین در بعضی مواقع شما مجبور به پیمودن راه در رودخانه می‌شوید. بنابراین توصیه می‌شود با خود لباس مناسب و کفش مخصوص راهپیمایی در رودخانه را به همراه داشته باشید. 
به علت پر پیچ و خم بودن مسیر، راه به نظر طولانی‌تر خواهد آمد بنابراین پشنهاد می‌شود که برنامه ۲ روزه برای پیمودن این راه درنظر بگیرید. شما می‌توانید در ابتدای راه در حمام اول اقامت شبانه داشته باشید که چشمه‌های پر آبی در آنجا وجود دارد البته پیشنهاد میکنیم به علت انرژی بیشتری که شب اول وجود دارد در منطقه کبوتر‌خانه کمپ خود را برپا کنید زیرا شما ۱۱ کیلومتر مسیر را در شب اول طی خواهید کرد. از حمام اول تا حمام دوم ۴ صخره وجود دارد که قبلاً نردبانی به آنها وصل بود ولی در حال حاضر این نردبان‌ها وجود ندارند ولی شما می‌توانید با کمی احتیاط از این صخره‌ها عبور کنید.
چه خطراتی ما را در دره ۹شمخال تهدید می‌کند؟
در این دره امکان سیل وجود دارد بنابراین قبل از رفتن به این دره حتما آب و هوا را چک نمایید زیرا با وجود دیواره‌های بلند دره، در هنگام سیل، فرار از آن کاری بسیار دشوار و حتی غیرممکن خواهد بود.
این دره به علت راه پر پیچ و خم و گاهی صعب العبوری که دارد و همچنین راهپیمایی در رودخانه برای افراد زیر ۱۲ سال و بالای ۵۰ سال توصیه نمی شود. 
پوشش گیاهی
این جاذبه طبیعی علاوه بر اینکه درختان گردو جنگلی را در خود جای داده است دارای گیاهان متنوع دیگری از جمله درختان زردآلو، چنار، سپیدار، تمشک، بید، موسیر، هفشان، چریش، زرشک، ریخوک، گون، کاکوتی، زالزالک و چندین گیاه وحشی و دارویی دیگر نیز می‌باشد. 
چه زمانی از سال به دره شمخال سفر کنیم؟
بهترین فصول برای سفر به دره شمخال بهار و تابستان است، زیرا شما با طبیعتی سرسبز و رودی پرآب روبرو خواهید شد و همچنین هوا بسیار مطلوب خواهد بود. پیشنهاد می‌شود در اواخر بهار و اوایل تابستان به این دره فوق‌العاده زیبا سفر کنید.
از چه مسیری به دره شمخال برویم؟
برای دسترسی به این منطقه می‌بایست از جاده شهر قوچان به سمت باجگیران حرکت کرده و در فاصله ۸۰ کیلومتری از قوچان تابلوهای راهنمایی وجود دارد که شما را به سمت روستای شمخال هدایت می‌نماید. سپس می‌بایست خودروی خود را در مکانی گذاشته و مابقی مسیر را پیاده از میان دره ها عبور نمایید 
